Rockefeller Center (Manhattan)

Manhattans moderne hart – Rockefeller Center

Een bezoek aan New York zonder een blik te werpen op de skyline zou zijn als een strandvakantie zonder een duik in zee. En om van die zee van wolkenkrabbers te genieten, is er geen betere plek dan Rockefeller Center. Het wolkenkrabber-ensemble van Rockefeller Center wordt door New Yorkers vaak simpelweg The Rock genoemd.

Niet minder dan ‘veruit het beste uitzicht over New York’ werd beloofd toen Rockefeller Center in de herfst van 2005 zijn uitkijkplatform Top of the Rock na twintig jaar weer openstelde. Intussen heeft Top of the Rock weliswaar concurrentie van One World Observatory, maar het uitzicht vanaf deze wolkenkrabber in het hart van Manhattan is nog steeds uniek. De blik naar het zuiden reikt over de hele skyline en in noordelijke richting kan ongehinderd over Central Park worden uitgekeken. Een belangrijk pluspunt ten opzichte van die andere beroemde wolkenkrabber, het Empire State Building, is dat juist dat gebouw, nog altijd het kroonjuweel van de skyline van Manhattan, zich in al zijn pracht aan je toont.

De skyline bekijken vanaf de Top of the Rock heeft nog een ander voordeel. Ook in het hoogseizoen, de maanden mei en juni, staat er meestal geen rij voor de lift. Bij het Empire State Building en One World Observatory sta je daarentegen vaak lang te wachten.

The Rock: betonnen toekomstbeeld

Na een bezoek aan het uitkijkplatform zou je even rustig de tijd moeten nemen om ook de rest van Rockefeller Center te verkennen. Het complex van wolkenkrabbers tussen Fifth en Seventh Avenue en 49th en 51st Street is de zetel van radio- en televisiemaatschappij NBC en daarmee ook het decor van de televisieserie over de zender, 30 Rock. Ook veel andere mediabedrijven zijn in deze gebouwen gevestigd. Het complex kan gerust worden gezien als het fundament van het moderne Manhattan. Het in 1939 opgeleverde megacentrum was het droombeeld van oliemiljardair John D. Rockefeller Jr. Het project belichaamde zijn euforisch geloof in de vooruitgang en de macht van het Amerikaanse kapitalisme. Rockefeller Center moest iets compleet nieuws worden, een ultramoderne stad binnen de stad. Het experiment slaagde en zo is Rock Center, zoals de New Yorkers het complex liefkozend noemen, tegenwoordig een van de grote monumenten van de Verenigde Staten; het staat op gelijke hoogte met de Grand Canyon, Mount Rushmore en de Niagarawatervallen.

Je kunt Rockefeller Center het best benaderen vanaf Fifth Avenue, waar voor het International Building een imposant Atlasbeeld in art-decostijl staat. Links naast het beeld strekt zich een waterpartij uit waarlangs bloemenperken zijn aangelegd en waarachter het hoofdgebouw van het complex verrijst: 30 Rockefeller Center. Op de Plaza ervoor staat het beroemde vergulde Prometheusbeeld.

Moderne kunst- en architectuurschat

Voor het ontwerp van het veertien gebouwen tellende complex huurde Rockefeller de beste en meest vooruitziende architecten van zijn tijd in; het team stond onder leiding van John Todd en Raymond Hood. Bovendien liet de miljardair de gebouwen inrichten met de hulp van toonaangevende moderne kunstenaars. Boven op het Comcast Building, waar het uitkijkplatform Top of the Rock zich bevindt, zie je een bijzondere wanddecoratie. Maar het uitzicht is hier het ware kunstwerk. Rockefeller Center was niet voor niets vanaf zijn bouw dertig jaar lang het hoogste gebouw van de wereld.

De beroemdste stukken zijn de muurschilderingen in de hal van het hoofdgebouw 30 Rockefeller Center, die Rockefellers ideeën over de vooruitgang, de wereldvrede en het internationalisme verbeelden. De Mexicaanse kunstenaar Diego Rivera, de echtgenoot van kunstenares Frieda Kahlo, is ermee begonnen, maar toen hij een beeltenis van Lenin wilde opnemen ontstond er onenigheid. Uiteindelijk heeft de Spanjaard José Maria Sert het werk voltooid.

Andere artistieke hoogtepunten van het complex zijn het bas-reliëffresco News van de Japanse beeldhouwer Isamu Noguchi boven de ingang van het gebouw van persbureau Associated Press en de fresco’s van Leo Friedlander en Lee Lawrie boven de ingangen van 30 Rockefeller Plaza. Een volledig overzicht van de kunstwerken is te vinden op de website: www.rockefellercenter.com. Bij een bezoek aan Rockefeller Center hoort in elk geval ook de Radio City Music Hall , vanwaar in de jaren 30 de grote muziekprogramma’s met bigbands als die van Glenn Miller live werden uitgezonden. Later werd het gebouw een filmtheater en tegenwoordig worden er revue-achtige shows opgevoerd zoals het beroemde Christmas Spectacular, voor velen een must als ze rond kerst in New York zijn. Bij de kiosk in 50th Street kun je een rondleiding boeken door de prachtige art-decozaal. Pal ertegenover, aan de westkant van Sixth Avenue, staan nog vier gebouwen van Rockefeller Center in internationale stijl. Hier zijn mediabedrijven als Time Life, Fox en uitgeverij McGraw Hill gevestigd. Ze completeren het complex en slaan een brug naar het huidige Manhattan.